Görünmeyeni Görmek: Kahve Böceğine Karşı Avustralya’dan Yeni Bir Teknolojik Hamle

Kahve sektörünün en sinsi düşmanlarından biri olan coffee berry borer (CBB) yani kahve meyvesi delici böceği, her yıl milyonlarca dolarlık ürün kaybına neden oluyor. Ancak Avustralyalı araştırmacılar bu zararlıyı daha hızlı ve etkili şekilde tespit edebilen yepyeni bir görüntüleme yazılımı geliştirdiklerini açıkladı. Bu gelişme, kahve üreticilerinin haşere kontrolü sürecinde adeta bir devrim niteliğinde olabilir.

Böcekten Değil, Bıraktığı İzden Yola Çıkan Teknoloji

Edith Cowan Üniversitesi’nden David Cook’un liderliğinde yapılan araştırma, böceğin kendisini değil, arkasında bıraktığı kalıntıları tespit etmeye odaklanıyor. Cook, bu durumu şu benzetmeyle açıklıyor:

“Bir tahtaya delik açtığınızda dışına bir miktar talaş yayılır. Kahve böceği de meyveyi deldiğinde ‘frass’ adı verilen benzer bir kalıntı bırakır. Biz işte bunu yakalıyoruz.”

Bu kalıntılar yani frass, yüksek çözünürlüklü kameralarla donatılmış drone cihazlarıyla tespit edilebiliyor. Geliştirilen yazılım ise bu görüntüleri analiz ederek şüpheli bölgeleri belirliyor ve üreticilerin hızla önlem almasını sağlıyor. Geleneksel gözle kontrol yerine bu dijital yöntem, zaman kazandırırken verimliliği de artırıyor.

Görüntüleme Yazılımı Tarımın Yeni Gözü Olabilir

Yazılımın arkasındaki ekip, “L-system” görüntü işleme tekniklerini kullanıyor. Bu sistem, doğadaki dallanma modellerini taklit ederek özellikle bitkilerdeki yapısal bozulmaları tespit etmeye yarıyor. Geliştirilen algoritma sayesinde, bitkinin sadece üst kısmı değil, alt bölgelerinde meydana gelen enfeksiyon izleri de ayırt edilebiliyor.

ECU yüksek lisans öğrencisi Chris Napier’e göre bu teknoloji yalnızca kahveyle sınırlı değil. Üzüm gibi salkım halinde yetişen ürünler başta olmak üzere birçok tarım ürününde zararlıların tespiti için kullanılabilir.

“Bu yazılım, sadece kahvede değil, örneğin üzüm bağlarında da enfeksiyonları tespit etmek için adapte edilebilir,” diyor Napier.

Kahve Böceği: Sinsi Bir Yıkım Makinesi

Kahve meyvesi delici böceği (Hypothenemus hampei), özellikle Güney Amerika, Endonezya ve Afrika’da yoğun olarak görülüyor. Küresel ısınma, orman tahribatı ve böcek yiyen kuşların azalması gibi faktörler bu zararlının yayılımını hızlandırıyor. Sadece 2023 yılında, bu böceğin neden olduğu hasarın kahve sektörüne 1 milyar dolarlık zarar verdiği bildiriliyor.

Ancak en büyük tehlike, enfeksiyonun hızla yayılabiliyor olması. Bir kez fark edilmediğinde, böcek bir meyveden diğerine, oradan da tüm ağaçlara sıçrayarak tüm mahsulü yok edebiliyor. Geliştirilen yazılım sayesinde çiftçiler, riskli alanları erken tespit edip doğrudan müdahale şansı yakalıyor.

Alternatif Çözümlerle Birlikte Kullanılabilir

Avustralya’daki bu yeni yazılım çözümü, Hawai gibi böceğin yeni yeni yayıldığı bölgelerde önerilen farklı stratejilerle de desteklenebilir. Örneğin, Hawai’de bazı araştırmacılar pestisit kullanımından ziyade zamanlaması stratejik olarak belirlenmiş manuel hasat yöntemlerini ve böcek yiyen yaban arılarının salınımını öneriyor.

Yani mücadelede tek silah yok. Ancak teknolojik çözümler, özellikle küçük üreticilerin elini güçlendiriyor. Düşük maliyetli, hızlı ve yüksek doğruluk oranına sahip bu sistemler, kahve çiftçiliğinin geleceğinde giderek daha fazla yer edinecek gibi görünüyor.